Afetlerde Topluluk Temelli Yaklaşımın İlham Verici Örneği - 6 Şubat Depremleri'nde Toplumsal Bir Dayanışma

Gönüllü çalışmaların ve yardımseverlik ruhunun ne kadar büyük bir etkiye sahip olabileceğini gösteren bir örneğe şahit olduk. Hatay bölgesinde 6 Şubat depremlerinden bu yana, kararlılıkla ve özveriyle hareket ederek acil ihtiyaçları karşılamak için mücadele veren Geççi, diğer tüm kurumlardan farklı olarak bütüncül, yerel çözümcü ve ekolojik bir alternatif uygulayarak çok daha kalıcı faydalar elde etti ve bu anlayışıyla devam etmektedir. Temiz kıyafetlere erişim sağlamak için mobil çamaşır yıkama aracı kurulumundan, günlük on binlerce kişiye sıcak yemek hizmetine, yerel üreticilere destek verme ve mutfaklarda istihdam yaratmaya kadar Geççi, sadece acil ihtiyaçları karşılamakla kalmadı, aynı zamanda topluma bütüncül bir yaklaşım sunarak kalıcı çözümler üretti. Bu çabalarda ekolojik bir perspektifi de unutmayarak, yerel kaynaklardan faydalanma ve sürdürülebilirlik ilkelerine sadık kalarak faaliyetlerini yürüttü. Geççi'nin bu bütüncül ve yerel yaklaşımı, bölgedeki insanların hayatlarına umut ve destek olmanın ötesinde, onların kendi güçlerini ve potansiyellerini ortaya çıkarmalarına yardımcı oldu. Bu blog yazısında, Geççi'nin yolculuğunu ve bu büyük çabanın nasıl bir umut kaynağı olduğunu keşfedeceksiniz.

6 Şubat

Dostlar, yaşanmakta olan felaket sebebiyle aldığımız kararla aracımız, ekibimiz ve elimizdeki tüm ürünler elinden gelen desteği vermek üzere ivedilikle yola çıktı. Arama kurtarma konusunda yetkin değiliz fakat insani yardım, gıda desteği ve teknik destek açısından bir ucundan tutabileceğiz. Bölgedeki ekiplere elektrik sağlamak için bir jeneratör ihtiyacımız var. Ankara-Hatay rotasında herhangi bir yerden teslim alabiliriz. Yeni jeneratörler almak için de destek olmak isterseniz ulaştırılmasına aracı olabiliriz. 

Ayrıca tüm kaynaklarımızı afet bölgesine aktardığımızdan dolayı vermiş olduğunuz siparişler mecburen iptal edilmiş ve ileri bir tarihe ertelenmiştir.

7 Şubat

Dostlar, ekibimiz 7 Şubat Salı sabahının ilk ışıklarından itibaren Hatay/Defne/Armutlu bölgesinde. Başta jeneratör ve gıda olmak üzere yanlarında götürdükleri yardımı yerine ulaştırdılar, sahadaki çalışmalara katılıyorlar. Bölgede telefon, internet çekmediği ve elektrik sıkıntısı olduğu için çok zor iletişim kuruyoruz.

Bu sabahın ışıklarından itibaren bölgeye az da olsa destek gelmeye başladı fakat hala düzenli veya sıcak yemek sağlayabilen bir kurum yok. Suyun olmadığını ve tuvalet sorunu olduğunu öğrenebildik.

Derneğimizin sağladığı 1000 kişilik sıcak yemek kapasiteli ekipman bölgeye ulaşmak üzere. Biz ise gıda tedariği sağlayacağız. Alınacak kuru bakliyatları ve Sarıkeçililer'in bağışladığı ve uygun fiyatla sağladığı taze etleri bölgeye ulaştırmaya çalışacağız.

Sizlerden de destek geldiği için süreci şeffaflıkla yürütmek istiyoruz. Şu ana kadar jeneratör, yakıt, gıda, su, kar zinciri ve ekipman için harcadığımız 100.000 TL’nin yaklaşık yarısı bize destek olarak sağlandı. Maddi manevi sürdürülebilir bir sistem kurmak ve bulunduğumuz noktadaki yardım çalışmalarını hızlandırmak istiyoruz. Kuru gıda, taze et işleme ve nakliyesi, nakliye ve jeneratör yakıt giderleri temel ihtiyaçlarımız olacak. Gelişmelerden sizleri düzenli olarak haberdar edeceğiz.

9 Şubat

Dostlar, ekibimizin bulunduğu bölgeden biraz da olsa işe yarayabildiğimizi hissettirecek güncel haberler var. Akşamüstü itibariyle Hatay/Defne/Armutlu/Dostluk Parkı’nda bir revir, mutfak ve insanların ihtiyaçlarını karşılayabildikleri alanlar kurulmuş durumda. Bölgeye henüz resmi kurumlardan herhangi bir hizmet ulaşmış değil. Gönüllüler, STK’lar ve ilçe belediyeleri çalışıyor. Ekibimiz organizasyonda etkili ve aktif bir görev alıyor. Yanımızda götürdüğümüz jeneratörü düne kadar yakıt kıtlığı sebebi ile kısıtlı kullanabiliyorduk. Dün yapılan katkıların da sayesinde Adana’dan 2 ton yakıt alabildik. Yakıt yolda iken bulunduğumuz alana 4 tonluk başka bir araç ulaştı. Siparişini verdiğimiz yoldaki yakıtı ihtiyaç olduğu bildirilen İskenderun bölgesine yönlendirdik. Gelen yakıt sayesinde jeneratörü revirin içine kurduk. Öncelikli olarak ihtiyaç halinde sağlık ekipmanlarını çalıştırıyor ve ısınma sağlıyor, ikincil olarak telefon şarjı ve ışıklandırma olarak iş görüyor. 

Yine dün (8 Şubat Çarşamba) akşamüstü itibariyle sıcak yemek servisine başlanabildi. AGAFED ve Geççi ekibi ile kaynadı kazanlar. Gece ise bölgedeki Sevgi Parkı’na ve Akdeniz Mahallesi Semt Evi toplanma alanına ikinci ve üçüncü mutfağın kurulumu için çalıştık ve sıcak yemek hizmetine devam ediyoruz. 

Bu sabah itibariyle onlarca tır bölgeye ulaşmış durumda, yollar tıkalı iki şerit araç park halinde. Yürüyerek geçmek bile neredeyse mümkün değil. Bölgeden çıkış yapmak isteyen depremzedelerin tahliyesini sağlayacak hiçbir hizmet yok. Yardıma gelen araçlar park halinde kalabalığa ekleniyor. Bugün organizasyon ve hizmet dağıtımı konusunda oldukça zor bir gün bizi bekliyor.

10 Şubat

Dostlar, bugün itibariyle Defne/Armutlu bölgesinde kurduğumuz revir bir özel hastane ekibinin varışıyla sahra hastanesine dönüşmüş durumda. Dört adet mutfağımız düzenli olarak çalışıyor, elektrik sistemimiz kuvvetli. Onlarca emekçi kurye arkadaşımız, araçları götürmenin mümkün olmadığı bölgelere ihtiyaçları ulaştırıyor. Sayelerinde henüz hizmet ulaşmayan veya eksik ulaşan bölgelere bir dağıtım noktası gibi hizmet vermiş oluyoruz. Bunun devamlılığını sağlayabilmek adına bugün imkanlarımızla 5 ton daha yakıt aldık. 

Ayrıca kompresör, pompa, akü, elektrik kabloları, 5000 litrelik tanker ve tankerden su sistemi döşemek için gerekli tüm ekipman satın alındı, yoldalar. Yarın akşama kadar tamamının ulaşmasını bekliyoruz ve hızlıca 1000 kişiye yetecek bir tuvalet sistemi kuracağız.

Alanda bulunan birçok kişinin tetanoz ve kuduz aşıları eksik. Bunların hem gönüllüler hem depremzedeler için acilen ulaştırılması gerekiyor. Hijyen çok önemli, fakat su yok. Dolayısıyla salgın hastalıklarla ilgili tedirginlik yaşıyoruz. Bugün enerjimizin önemli bir kısmını alanın temizlenmesi için ayırdık, Gebze Belediyesi’nin aracı sayesinde ilk kez çöplerimiz toplandı. 

Depremzedelerin tahliye sorunu da devam ediyor. Anayola uzak bir noktadayız, insanlar artık buradan ayrılmak istiyor, hijyen açısından da kalabalığı azaltmamız lazım. İsteyenleri merkeze taşıyacak yakıt tedarikli araçlara çok ihtiyaç var!

Gelen yardımların anayollarda kilometrelerce yığıldığını duymuşsunuzdur. Üstelik gelen yardımlar arasında tarihi geçmiş ürünlere de rastlanıyor. Fakat buralarda tüketilemeyecek durumdaki ürünleri atabileceğimiz bir çöpümüz ve tek tek her şeyi kontrol edecek gücümüz yok. Tedarikçiler ve yardımları gönderenlerin ürünlerin durumunu ve kalitesini kontrol etmesinde fayda var. Az ve öz, ihtiyaç odaklı yardımlar sağlanmalı.

12 Şubat

Dostlar, bulunduğumuz alanda bin kişilik tuvalet kurulumununu dün tamamladık. Alana az da olsa konaklama amaçlı konteynırlar ulaşmaya başladı.

Uzun uğraşlar sonucu bölgedeki yaralı ve sağlıklı hayvanların tahliyesine de başladık. Dün kendi imkanlarımızla 8 köpek 11 kuş 6 kediyi Bursa’da güvenli bir alana taşıdık. 

Sipariş ettiğimiz hava kompresörü alana ulaştı. Bu sayede yardım ulaşmayan uzak bölgelere gönüllü taşımacılık yapan ve zorlu yollarda lastiği inen araçların lastiklerini şişiriyoruz. Ayrıca arıza ve tamirleriyle ilgileniyoruz. Ayrıca bisikletli kurye arkadaşlar da alana ulaştı arkalarında taşıma çantaları ile. Mobillik hayat kurtarıyor şuanda. 

Bölgedeki toz ciğerleri ve gözleri oldukça yoruyor. Cumartesi sabah itibariyle ekibimiz sürekli olarak toz maskesi ve eldiven ile çalışmaya başladı. Ayrıca hastalıklar ile mücadele için hijyen malzemeleri ihtiyacımız (kolonya, dezenfektan, iç çamaşırı, sabun, tuvalet kağıdı, ped, kağıt havlu, ıslak vücut havlusu) devam ediyor.

13 Şubat

Dostlar, bugün bulunduğumuz bölgede sekizinci mutfak kurulumu AGAFED ve Geççi ekibi ile gerçekleşti. Kurulum ve işletmede teknik destek bizden, aşçılık AGAFED’den. Birlikte yemeğin standardizasyonu için çalışıyoruz. Bu mutfağı bölgedeki bir hastanenin çalışanları için kurduk. Hastanelere götürülen yemekler hava koşullarından dolayı sıcak ulaştırılamadığı ve taşınmaları zor olduğu için yemeklerin yerinde hazırlanabilmesi önemli.

Burada bulunduğumuz bir haftanın sonunda bölgeye ilk gelen gönüllüler yerlerini büyük oranda yeni gönüllülere bıraktı. Bölgede bizim gibi uzun süreli hizmet veren veya vermeye niyetli olan doktorlar, aşçılar ve her alanda sorumluluk alan teknik ekip için özel alanlar kurmaya başladık.

Bugün eldeki tüm imkanlarla tuvalet temizliği ve dezenfeksiyon için emek harcadık. Her türlü hizmeti devam ettirebilmemiz için hijyen çok ama çok önemli. 

Bulunduğumuz bölgeye 30 adet konteyner ulaştı. Gelen bu konteynerler eski ve onarıma ihtiyaç var. Üstlerine çatı yapmak için sac malzeme ve kaynak siparişi verildi. Çatı tamiri ile eş zamanlı olarak konteynerler için altyapı çalışmalarını da yapacağız. 

Bunlarla eşzamanlı olarak, ekibimizin İstanbul’da kalarak bize iletişim desteği sağlayan üyesi, dostların da desteğiyle hem teknik anlamda hem kişisel olarak ihtiyaçlarımızı bize nokta atışı ulaştırmaya çalışıyor.

14 Şubat

Depremden beri yardım çalışmalarını yürüttüğümüz Defne Armutlu’da her şey halkın dayanışmasıyla mümkün oluyor. Buradaki gönüllülerin ve gönlü burada olan dostların dayanışması öyle kuvvetli ki!

Günlerdir diğer çalışmaların yanı sıra Hatay’dan çıkmakta zorlanan kişilerin tahliyesini de organize ediyoruz. Talepleri toplayıp ücretsiz taşıma hizmeti veren obilet.com'a iletiyoruz. Bugün depremzedelerin tahliyesi oldukça hızlandı. Ayrıca yine bugün kalkan iki otobüse HAYTAP’ın yeni yuvalarıyla kavuşturduğu kedi canları da yerleştirdik.

Artan ihtiyaçlar ile dün gece revirde bir yangın riskinin ucundan dönüldü. Geçici olarak kurulmuş olan yerden uzatma kablolarından ikisi yandı. Bugün revirin elektrik sistemini sıva üstünden yeni bir hat olarak daha güvenli bir şekilde yeniledik. Ayrıca geceleri daha iyi hizmet verebilmek için depoya ışıklandırma kurduk. 

Henüz başka bir hizmet sağlanmayan Defne/Gümüşgöze köyünde kendi imkanlarıyla sıcak yemek çıkaran dostlara jeneratör ve ekipman desteği sağlayacak ve mutfağın sürekliliğinin sağlanmasına destek olacağız.

15 Şubat 

Dostlar, kontrolsüz kıyafet yardımları oldukça önemli bir mesele haline geldi. Deprem bölgelerine yapılan yardımlarla çok fazla sayıda kıyafet ulaştı. Bu kıyafetler sokaklarda yığınlar halinde duruyor, ihtiyacı olan alsın diye atıl durumda bırakılıyor. Fakat bu kıyafet yığınları uyuz, dış parazit gibi şeyler için uygun bir konaklama alanı olabilir. Bölgedeki hayvanlar doğal olarak yatacak yumuşak ve sıcak alanlar arıyorlar. Her ne kadar bölgedeki hayvanların tahliyesi için uğraşsak da bu genel olarak bir öncelik değil insanlar için. Sonuçta deprem bölgelerindeki kıyafet yığınları buraları için bir problem halini almış durumda. Bu durum hakkında da farkındalık yaratarak sorumluluk alınmasını sağlamak istiyoruz. 

Gönderim yapanlar ihtiyaç odaklı, kullanılmamış ve mümkünse paketli kıyafet desteği sağlamalı. 

İlk gün yanımızda götürdüğümüz küçük jeneratör ile karşılamaya başladığımız enerji ihtiyacı her geçen gün arttı. Önce büyük jeneratörlere geçtik, bugün itibariyle ise ana hatta bağlantı yaptık. Fakat ana hatta fazla sayıda kaçak olması ve gün içinde kesiliyor olması risk oluşturuyor. Ana hat bağlantısını yaptıktan sonra iki revirin, bin kişilik mutfağın, bir koordinasyon biriminin ve yaklaşık bin telefonun enerji ihtiyacının bir genel kesinti halinde hazır olması için jeneratörleri de yedek bir sigorta ile hazırladık. Ayrıca yoğun sayıda basın mensubu içeren bölgede, habercilerin çalışabileceği bir alan hazırladık ve ekipmanlarının enerji ihtiyacını karşılıyoruz. 

AGAFED ekibi oldukça koordineli ve özverili bir şekilde sıcak yemek hizmeti sağlıyor. Geççi olarak bu ekibe elimizden gelen tüm ayni ve teknik desteği sağlamaktan çok memnunuz. 

Ayrıca bugün bulunduğumuz alanda Adana Belediyesi tüm haşerat için pestisit ve dezenfektan uygulamasına başladı.

19 Şubat

Dostlar, depremin yaşandığı ilk günden beri Hatay/Defne/Armutlu bölgesinde gönüllü çalışmalarımızı sürdürdük, sürdürmeye devam edeceğiz. TÜİK 2022 verilerine göre Defne ilçesinin nüfusu 165.494. Yıkımın oranı hakkında resmi bir açıklama göremesek de çok büyük olduğunu söyleyebiliriz. Bölge halkından imkanı olanlar ayrıldı, imkanı olmayanlar ise kurulan çadırlar ile idare ediyor. Özellikle yaşlı insanlar bağlı oldukları, medeniyetlere ev sahipliği yapmış şehirlerinden ayrılmakta derin güçlük çekiyor. 

Dayanması zor, sindirmesi imkansız tecrübelerimiz oldu. Bunlarla birlikte yardım ayağında ise canla başla çalışan gönüllülerin emeğine kendi etiketini yapıştırmak isteyen oluşumlar, afet turistleri gibi küçük çaplı mücadelelerimiz oldu. Fakat size daha çok umut dolu kısımları aktarmak istiyoruz. 

Bu süreçte revirlerde, mutfaklarda, ısınmada ve iletişimde en önemli rolü oynayan 3 kW’dan 200 kW’a kadar 169 adet jeneratörün kurulumunu yapan ve sürekliliğini sağlamaya çalışan başta Oğuzhan olmak üzere tüm saha ekibimize; Ahmet, Barış, Güls, Mehmet Ali, Melis, Mithat ve Saye’ye ayrıca sahadan uzakta ancak sahadaki hareket kabiliyeti için kritik öneme sahip koordinasyon ekibimize; Bahar, Birhan, Cem, Defne, Emre, Erkin, Fatih, Recep ve Serdar’a teşekkür etmek istiyoruz. Ahmet ve Barış’ın da ekibimize katılmasıyla sabit olan ekibimiz ihtiyaç sahiplerine doğrudan ulaşabilir mobiliteye gelmiştir. Acil ve insani yardım için elimizden geleni yaptıktan sonra görevlerimizi devredip nefes almak ve mantıklı bir yol haritası çizmek için deprem bölgesinden çıktık. Orta ve uzun vadede daha faydalı olabilmek adına tasarladığımız projeleri hayata geçirmek için sanayi ve malzemeler açısından avantajlı olan Konya bölgesinde bugün ekibimizle buluştuk. Alana tekrar dönmek en büyük isteğimiz.

Alana dönerken ilk olarak hayata geçirmiş olmayı planladığımız tasarım mobil çamaşır yıkama ve duş aracı. Aracın ihtiyaç olan bölgelerde sürekli dolaşarak hizmet vermesini planlıyoruz. Bu araç, direkt boşluğa açılan wc ve duşların aksine, ortak alanlarda özellikle kendini güvende hissetmeyen kadınların güvenli bir alana sahip olabilmesini sağlayacak.

Defne bölgesinde AGAFED ile beraber kurduğumuz sekiz mutfakta şuanda günlük 10.000 kişilik sıcak yemek çıkıyor. Şimdiden her türlü desteğin azalmaya başlaması ile beraber bu talebin kısa sürede artış göstereceğini tahmin ediyoruz. Mutfaklararası gıda hammaddesi, tüp gibi ekipman ve servis malzemelerinin tedariğini sağlamak için mobil bir depoya ihtiyacımız var. İkinci proje olarak bu mobil aracı ayarlamaya çalışıyoruz. 

Gıda güvenliği çok önemli bir konu olduğu için mutfaklarda çok hassas bir şekilde çalışıyoruz. Bu iş için özel tasarlanmış mobil bir et işleme aracı ile depremzedelerin sağlıklı beslenebilmesine katkı sunmak istiyoruz. Üçüncü proje olarak bu aracın tasarımı üzerine çalışıyoruz.

Şu ana kadar, Geççi ayni destek olarak mutfaklara 265 kg kemikli taze et, 100 kg köfte, 40 kg kavurma, 35 kg fermente sucuk ve 50 adet katranlı sabun ulaştırdı. Ayrıca 1000 litrelik mobil buzdolabı bölge mutfaklarının ortak soğuk saklama çözümünü sundu. Gıda desteğine devam ediyoruz fakat devamlılığı için kaynak sağlamamız da gerekiyor.

Şu ana kadar diğer hizmetler - 4 adet jeneratör, 2 ton yakıt ve ekstra bidon yakıtlar, temel gıda ve su (otobüs ile mercimek, bulgur, fasulye, ayçiçek yağı, salça, un, süzme yoğurt vs), teknik altyapı malzemeleri (kablo, şalter, matkap, alet çantası vs.), mutfak ekipmanı (kazan, tencere, kepçe vs.) mutfağın hijyenini sağlamak için benzinli su pompası, seyyar tuvalet, su deposu ve tesisatı, alandan ayrılmak için ihtiyacı olan depremzedelere direkt nakdi destek, yaralı hayvanların güvenli alanlara nakliyesi - için toplamda 550.700 TL harcama yapıldı. Bunun 291.900 TL’si bize destek olarak sağlandı. Kalanı ise Geççi’nin yapımı sürmekte olan tesisinin öz sermayesinden karşılandı. Yaşanan acının hepimizin hayatına, uykusuna, kesesine dokunmadan paylaşılabileceğini düşünmüyoruz. Emeği, desteği geçen herkesin Hızır yoldaşı olsun.

4 Mart

Dostlar, bir süredir aşırı yoğunluktan sizleri habersiz bıraktık. Kaldığımız yerden devam edelim isteriz. Bildiğiniz gibi yaşanan afetin ilk gününden beri bölgede bulunarak acil ihtiyaçları gözlemleyip hızlı aksiyonlar alıyoruz. Hijyen ihtiyacının önemli bir parçası olan temiz kıyafete erişim için Hayata Destek İnsani Yardım Derneğinin de katkılarıyla bir projemizi gerçekleştirdik. Ekibimiz beş gün içinde mobil çamaşır yıkama aracını baştan sona tasarladı, kurulumunu yaptı ve hatay/defne bölgesinde faaliyete geçirdi. Su deposu, hidrofor, jeneratör, deterjan, sepetler, çamaşır ve kurutma makineleri ile tam teşekküllü hizmet veriyor. Elektrik ve su olmayan köyleri tek tek dolaşarak günde ortalama 600 kg çamaşır yıkıyor ve kurutuyor. Ayrıca deterjan olarak zehirsiz temizleyiciler kullanarak toprağa daha fazla zarar vermemeye özen gösteriyoruz.

Kurduğumuz 6 adet mutfakta günde 3 öğün 10000 kişilik aş pişirmeye devam ediyoruz. Bir yandan mutfağın akışına destek olurken diğer yandan da alandaki sürdürülebilirliği sağlamak için mutfaklarımızda, yerel halk öncelikli olmak üzere istihdam sağlamaya başladık. Mutfaklarımızın sürdürülebilirliği, halkın buradaki yaşamının sürdürülebilirliği için de bir önem arz ediyor. 

İlk hafta diğer illerden gıda ve tüm acil ihtiyaçlar yolları tıkayacak seviyede bölgeye ulaşıyordu, daha az da olsa hala devam ediyor. Kırılgan tedarik zincirlerinin kırılma anını maalesef ilk elden gözlemledik. Afet bölgelerindeki üreticilerin ve üretimlerin acilen desteklenmesi, üretime ve yaşamlarına devam edebilmesinin sağlanması gerekiyor. Üretim ve çalışma konusu hem ekonomik hem psikolojik sebeplerle oldukça mühim. Felsefemiz olan yerelde üretim yerelde tüketim metoduna en çok ihtiyaç duyduğumuz zamanda bunu sağlamak için çalışmalarımıza başladık. 

Çevre köylerde hayvanları, bahçesi, tarlası, ekipmanı kısacası üretimi bir şekilde zarar görmüş insanları ziyaret etmeye ve üretimlerini satın alarak mutfaklarımızda servis etmeye başladık. 3 farklı köyde, 15 kadın tarafından günlük üretilen tandır ekmeğini satın alıyor ve tüm mutfaklarımızdaki kahvaltıda servis ediyoruz. Bunu yapmak için ihtiyaçları olan odun, un ve ekmeği ise kendilerine ulaştırıyoruz. Bu bölgenin insanı için tek tek poşetlenmiş fabrika çıkışlı ekmekler yerine tandır ekmeği yemek, evinde hissetmek demek. Aynı zamanda tedarik zincirlerinin kırılmasıyla sütünü satamayan 5 farklı aileden bizim için peynir yapmalarını istedik ve peynirlerini satın alarak mutfaklarımızda servis ediyoruz. Bu çalışmalarımızı her kalemde devam ettirmeyi planlıyoruz.

Uzaktan iletişim sürdüren ekip arkadaşlarımızın da sahaya inmesiyle beraber iş gücümüz arttı ve artık video, fotoğraf paylaşımları yapabilmeye başladık. Bizi instagramda @gecci_ hesabından takip edebilirsiniz. Sevgiler!