Akdeniz Doğa ve Kültür Birliği Çalışmaları
Akdeniz Doğa ve Kültür Birliği (AMNC) ortakları 5-7 Nisan 2022 tarihlerinde Mersin’de gerçekleşecek Biyoçeşitlilik Üzerindeki Etkinin İzlenilmesi Çalıştayı için Türkiye’de bir araya geldi. Çalıştay Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) Akdeniz Ofisi tarafından Yolda’nın ev sahipliğinde gerçekleşti. Çalıştayın amacı Akdeniz havzasının Arnavutluk, Fas, Fransa, İspanya, Lübnan, Portekiz, Yunanistan, Tunus ve Türkiye gibi farklı coğrafyalarında Akdeniz Doğa ve Kültür Birliği kapsamında yürütülen saha çalışmaları ve koruma projelerinin bölgenin biyoçeşitliliğine katkısını ortaya koyacak ortak bir bilimsel metodolojik çerçeve tasarlamak idi.
Yolda’nın farklı ortaklıklar aracılığıyla yürüttüğü bilimsel çalışmalardan biri tohum yayılımını odağına alarak göçebe hayvancılığın habitatlar arası bağlantıyı nasıl sağladığını inceleyen araştırma. Göçebe hayvancılık faaliyetleri, farklı otsu bitki ve çalı türlerinin tohumlarının bir yerden diğerine taşınmasını sağlıyor. Bu işlev, tohumların dağılımı ve birbirinden kopuk ve uzak habitatların bağlantılılığını sağladığı için ekolojik olarak büyük öneme sahip. Hacettepe Üniversitesi Fonksiyonel Ekoloji Laboratuvarı ve Sarıkeçililer Yaşatma ve Dayanışma Derneği ile yürüttüğümüz ortak bilimsel çalışma ile Türkiye’deki göçebe hayvancılık faaliyetlerinin bu konudaki işlevini araştırmaya devam ediyoruz. Bu kapsamda, araştırma ekibimiz, Sarıkeçililerin yaklaşık 350 kilometre mesafeyi bulan bahar ve sonbahar göçlerine katılarak, belirli aralıklarla sürüde yer alan keçilerin tüylerinden ve dışkılarından örnekler aldı. Toplanan örneklerden çıkan tohumları kurduğumuz bir serada tekrar toprak ile buluşturduk ve filizlenen tohumlar sayesinde keçilerin göç hareketliliği ile hangi türleri hangi ölçekte ne kadar bir mesafe taşıdıklarını ölçtük.
Yürüttüğümüz bir diğer bilimsel çalışmada göçebe hayvancılığın habitat çeşitliliğine katkısını araştırmaya devam ediyoruz. Göçebe hayvancılık faaliyetleri, geçmişe göre kısıtlı da olsa ülkemizde devam ediyor. Sarıkeçililer her yıl yüzlerce kilometre mesafeyi kat ederek göçlerini gerçekleştiriyor. Göç sırasında kullanılan rotalar ise birçok ekolojik işleve sahip. Bunlardan biri bitki türlerinin tohumlarının dağılmasını sağlamak. Bir diğer işlevleri de geçtikleri alanlarda habitatların çeşitliliğini artırmak. Kendi başına otsu bitki örtülü bir koridor gibi düşünülebilecek bu rotalar, orman içlerinde açıklıklar yaratarak ve tarım arazilerinin etrafında yabani canlı türleri için doğal alan oluşturarak habitat çeşitliliğine katkı sağlıyor.
Bir başka bilimsel araştırmamız ise gezegenimizin en güncel sorunlarından biri olan iklim krizine ve bununla bağlantılı olarak artan orman yangınlarına odaklanıyor. Orman yangınları, iklim kriziyle birlikte, Akdeniz Bölgesi’nde sıklığı ve şiddeti artması beklenen afetler arasında. Göçebe hayvancılık faaliyetlerinin, orman yangınlarının etkilerini azalttığı ve bir koruma işlevi üstlendiği biliniyor. Otlatma faaliyetleri sırasında orman altı otsu bitki örtüsü, yani kolaylıkla tutuşan ve yangın şiddetini artıran biyokütlenin azalması sağlanıyor. 2021 yılında ülkemizin güneyini etkileyen orman yangınlarında da bu farkı gözlemledik; Sarıkeçililerin kışlaklarında kullandıkları otlatma alanları, orman yangınlarının şiddetinin daha az yaşandığı alanlar oldu. Yürütmekte olduğumuz araştırma ile otlatma sahalarının yangın şiddetini azaltarak doğal yangın söndürme işlevini bilimsel olarak ortaya koymayı hedefliyoruz.
Kaynak: yolda.org.tr