Sarıkeçililer ve Doğa İlişkisi

İklim krizi, doğal yaşam alanlarının tahribatı ve kirlilik gibi sorunların bizleri tehdit ettiği günümüzde, doğa ile uyumlu üretim teknikleri büyük önem taşımaktadır. Bunların başında da doğanın işleyişini yakından takip ederek ona uyum sonucunda gelişen bir hayvancılık sistemi olan göçebe hayvancılık gelmektedir. Akdeniz Havzası gibi mevsimselliğin görüldüğü coğrafyalarda meraların uygunluğu mevsimlere göre değişiklik gösterir. Yağışlı mevsimde otlatmaya uygun hâle gelen meralar, kurak mevsimde bu özelliğini büyük oranda yitirdiğinden göçebeler, bu doğal olguya karşı geliştirdikleri uyumlarla sürülerini, beslenmeleri için uygun otlaklara götürmek suretiyle yıl boyunca döngüsel bir hareket hâlinde tutarlar. Bu sebepledir ki binlerce yıldır doğayla uyum içerisinde süregelen bu sistem, yine onun sağlığı için oldukça elzemdir.

Yüzyıllardır gördükleri baskılara rağmen hâlâ yaşamlarını sürdürebilen göçebeler, günümüzde daha büyük tehditlerle karşı karşıyalar. Onlarca yıl boyunca otlakları fakirleştirdiği, ormanların ve doğanın en büyük düşmanlarından olduğu gibi akıl almaz bahanelerle engellenmeye çalışan mera hayvancılığı -özellikle de göçebe hayvancılık- ekolojik, kültürel ve ekonomik birçok fayda sağlamaktadır. Göçebe hayvancılık, insanlar dolayısıyla sayıları oldukça azalmış olan doğal otçulların işlevlerini yerine getirmektedir. Otlatma faaliyetleri, diğerlerinden daha fazla büyüdüğünden birçok bitkinin yetişmesini engelleyen türlerin baskınlığını azaltarak biyoçeşitliliği artırmakta, tohumların dışkılarla ve kıllarla onlarca, yüzlerce kilometre yayılmasını sağlayarak genetik çeşitliliği desteklemektedir. Doğal nedenlerle ya da yırtıcıların saldırılarıyla ölen hayvanlar kurt, çakal, tilki, ayı, sırtlan, akbaba gibi yırtıcılara ve leşçillere besin sağlayarak sağlıklı bir doğal dengenin varlığına katkı sağlamaktadır. İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde, doğadaki leşleri temizleyerek salgın hastalıkları önleyen akbaba, sırtlan gibi leşçillerin varlığının doğal denge için ne denli önemli olduğunu daha iyi kavramışızdır. Bunun dışında otlaklar arasındaki bağlantıları sağlayarak ekolojik koridor işlevi görmesi, yanabilecek madde miktarını azaltarak orman yangınlarını engellemesi, önemli karbon deposu işlevi gören otlakların muhafazasını sağlayan ve oldukça düşük sera gazı salınımına sebep olan iklim dostu bir yöntem olması, geniş alanlarda özgürce dolaşan hayvanlarla yapılması ve çok daha az ilaç gereksinimi sebebiyle kirliliğe sebep olmaması ve sağlıklı etler üretmesi gibi daha birçok işlevi dolayısıyla göçebe hayvancılık doğa için oldukça önemlidir.

Kaynak: Mehmet Göktuğ